Het Anti-Corruptiefonds FBK van oppositieleider Aleksej Navalny is aangemerkt als ‘buitenlands agent’. Dat heeft het Russische ministerie van Justitie bekendgemaakt. Navalny noemde de maatregel illegaal en eiste bewijs dat zijn organisatie ‘ook maar een cent buitenlands geld heeft ontvangen’.
Navalny meent dat het besluit door president Poetin is genomen. ‘Poetin is vreselijk bang voor FBK. Per slot van rekening bestaat zijn machtsbasis uit dieven, mensen die steekpenningen aannemen en corrupte functionarissen. Wij leggen corruptie bloot. En we zullen niet stoppen, wat er ook gebeurt’, aldus Navalny in een tweet.
Ook de directeur van het Anti-Corruptiefonds Ivan Zjdanov liet per tweet weten dat het fonds ‘uitsluitend door burgers van Rusland’ wordt gefinancierd en noemde de maatregel ‘gewoon een volgende poging om FBK de nek om te draaien.’
Een woordvoerder van het ministerie van Justitie gaf als reden dat het FBK twee bedragen uit Spanje en een bedrag uit de VS heeft ontvangen, in totaal 140 duizend roebel (met de huidige wisselkoers minder dan 2000 euro). Omdat medewerkers van het fonds ‘pogingen doen om staatsorganen te beïnvloeden, meetings en marsen organiseren en daaraan meedoen’ en vormen zij een politieke organisatie die deels vanuit het buitenland gefinancierd wordt, zei hij.
Een NGO die politieke activiteit onderneemt en geld uit het buitenland ontvangt, kan sinds een wet die in 2012 werd aangenomen, tot ‘buitenlands agent’ worden bestempeld. De organisatie krijgt dan te maken met extra controles en moet bij elke openbare activiteit verklaren dat zij geldt als een ‘buitenlands agent’, hetgeen in Rusland de klank van spionage heeft. Sinds 2012 zijn er steeds nieuwe organisatie op de lijst van ‘buitenlandse agenten’ geplaatst, waaronder mensenrechten- en milieugroepen, maar ook het onafhankelijke peilingbureau Levada Center. Op dit moment staan er 71 NGO’s als ‘buitenlands agent’ geregistreerd.
Aanklacht tegen Anti-corruptiefonds
Het FBK ligt al een paar maanden onder vuur. In augustus werd de organisatie beschuldigd van witwassen van crimineel geld. Het zou gaan om een gift van 75 miljoen roebel, uitgekeerd in roebels en buitenlandse valuta. Hiermee zou het FBK in 2016-2018 activiteiten hebben gefinancierd. Justitie blokkeerde meer dan 100 rekeningen van het Anti-Corruptiefonds en zijn medewerkers en diende begin september een aanklacht in. Op basis hiervan gaf een rechtbank in Moskou toestemming voor huiszoekingen in kantoren van de organisatie van Navalny.
Bij een grootscheepse actie deden op 12 september minstens duizend agenten in veertig steden meer dan 150 huiszoekingen bij de regionale kantoren en privéadressen van coördinatoren en vrijwilligers van Navalny’s organisatie, waarbij computers in beslag werden genomen. Onduidelijk was waarom de huiszoekingen in de stafkantoren van Navalny plaatsvonden aangezien die los staan van het Anti-Corruptiefonds dat in Moskou is gevestigd. Volgens Leonid Volkov, naaste medewerker van Navalny, was het een reactie op de succesvolle campagne van Navalny en zijn mensen bij de gemeenteraadsverkiezingen van 8 september, toen zij door de oproep ‘slim’ te stemmen de regeringspartij Verenigd Rusland vernederende nederlagen toebrachten.
Afbeelding van premier Medvedev op de website van FBK
Het Anti-Corruptiefonds werd in 2011 door Navalny opgericht en doet onderzoek naar corruptie van de hoogste Russische functionarissen. Een film over 7 landhuizen van premier Dmitri Medvedev was in 2017 een grote hit op YouTube en leidde tot demonstraties in 100 steden in Rusland waarin van Medvedev geëist werd dat hij in het openbaar verantwoording zou afleggen voor zijn rijkdom.
Bronnen: Interfax, Meduza, Radio Free Europe, FBK.info
Zie ook: Huiszoekingen bij Navalny's staf in meer dan veertig steden