Russen protesteren, maar weten zich een kleine minderheid

In tientallen Russische steden werd afgelopen zaterdag gedemonstreerd voor deelname van Navalny aan de komende presidentsverkiezingen. Daartoe had de oppositieleider vorige week opgeroepen. De opkomst op uitgerekend Poetins verjaardag was, met uitzondering van Sint Petersburg, niet zo massaal als de landelijke protesten eerder dit jaar. Een verlangen naar politieke hervormingen en pessimisme over de aankomende verkiezingen overheerst.

door Wabke Waaijer

groepDemonstranten verzamelen zich op het Poesjkinplein in Moskou. Foto's Wabke Waaijer

Aarzelend en treuzelend verzamelen zich zaterdagmiddag groepjes mensen op het Moskouse Poesjkinplein. Het ontbreekt aan een duidelijk programma. 'We weten het niet, we wandelen maar wat' wordt er gezegd. De kluitjes mensen veranderen langzaam in een massa en steeds harder wordt er geroepen 'Poetin is een dief', 'vrijheid voor Navalny' en 'Rusland zonder Poetin'. Sommigen hebben Navalny’s verzoek ingewilligd en zwaaien met een Russische vlag. Op het plein staan veel jongeren waaronder ook scholieren. Sommigen scanderen actief mee, anderen slaan de bijeenkomst vanaf een afstandje weifelend gade.

Gepensioneerd boekhoudster Galina probeert dichter bij de roepende menigte te komen. 'Ik ben hier omdat ik tegen de regering ben. Ze moeten de binnenlandse politiek veranderen. Medicijnen moeten gratis zijn en de pensioenen omhoog. Ik ontvang slechts 14000 roebel (205 euro) maar daarvan gaat het grootste deel naar mijn vaste lasten. Politieke hervormingen moeten nu eindelijk eens in het belang van het volk zijn. Ik weet niet of Navalny ons leven beter zou maken. Het draait altijd op hetzelfde uit, corruptie natuurlijk ook al zeggen ze nu van niet. In de jaren negentig beloofden ze ons toch ook gouden bergen?'

Verderop staat Natasja (40) met haar veertienjarige zoon die haar heeft overgehaald om toch te gaan protesteren. 'Ik was bang, wist niet of het zin had.' Drie jaar geleden werd Natasja’s zoon op school gepest. 'Mijn klasgenoten konden er niet tegen dat ik een andere mening had', vertelt hij. 'Ik vroeg waarom Rusland de Krim zonodig terug wilde hebben terwijl het ooit cadeau is gegeven aan Oekraïne.' Natasja herinnert het zich nog als de dag van gisteren. 'Het scheelde niet veel of ze hadden hem in elkaar geslagen, de lerares was machteloos. Gelukkig hebben we een andere school gevonden. Nu is alles goed.' Natasja wil vooral eerlijke verkiezingen. 'Ik begrijp niet dat ze Navalny niet mee laten doen terwijl iedereen weet dat Poetin toch weer met een meerderheid zal gaan winnen. Waarom zijn ze zo bang?' Of zo’n protest als vandaag zin heeft? 'Ach, alle beetjes helpen. Ik denk dat er langzaam maar zeker iets aan het veranderen is in ons land. Dat zag je ook bij de verkiezingen voor de deelgemeenten afgelopen september in Moskou.'

andrejVertaler Andrej: 'Ik zou Poetin naar de hel willen sturen'

Ondertussen verzoekt een luidspreker 'de burgers' op kalme maar dwingende toon om plaats te maken voor voetgangers. Demonstranten druipen langzaam af naar de zijkanten van het plein. Een deel van de demonstranten loopt richting het Kremlin. Vertaler Andrej (56) vindt het aantal demonstranten tegenvallen. 'Maar gezien de regen is het eigenlijk zo slecht nog niet. Het is belangrijk dat we ons verzetten. Ik kan heel kort zijn: Poetin is oorlog, de dood, ik schaam me voor hem. Ik zou Poetin naar de hel willen sturen. Dat zou ik vandaag willen bereiken. Ik heb respect voor Navalny, hij is dapper en vecht voor het volk. Als hij meedeed met de verkiezingen, zou ik waarschijnlijk op hem stemmen. Maar de kans is groter dat ik helemaal niet ga stemmen. De uitslag staat immers toch al vast.'

'We zijn niet achterlijk'

Olga (58), die als kok werkte maar inmiddels met pensioen is, kijkt geërgerd naar de luidsprekers die maar blijven herhalen dat men het plein vrij moet maken. 'Dat is psychologische oorlogsvoering, ik schrik telkens weer van hun getetter. Wat was ik nu aan het vertellen? Zie je wel, ze blokkeren mijn gedachten. Oh ja, mensen zijn bang, durven niet zomaar te protesteren. Ik ben ook bang dat mijn zoon straks problemen krijgt als hij zich wil inschrijven bij een universiteit. Hij is vandaag meegekomen omdat hij mij wilde beschermen. Mijn geweten stond me niet toe om thuis te blijven. Ik wil laten zien dat we hier niet achterlijk zijn in Rusland, dat hier niet alleen maar baboesjka’s [Russisch voor omaatjes] rondlopen. Poetin is een oorlogsmisdadiger en daarom durft hij niet af te treden, dan zouden ze hem gelijk oppakken. Hij heeft ons land naar de verdoemenis geholpen. Natuurlijk is de binnenlandse politiek verbonden met het buitenlandbeleid. In het buitenland haten ze ons en ondertussen verdwijnt al het geld naar Syrië en Oekraïne. Navalny is de enige die het presidentsschap waardig is. Om te begrijpen dat het niet klopt in ons land, hoef je niet gestudeerd te hebben. Ik ging ook niet naar de universiteit, ik vind alles gewoon heel interessant en heb een goed geheugen. We hebben veel talentvolle mensen, we hebben potentieel, maar die subtiele propaganda, dat is het grootste probleem. Daardoor is de massa niet vooruit te krijgen.'

Het protest in Moskou waar naar schatting tussen de 700 (politie) en 3000 (Moskouse staf Navalny) mensen aan deelnamen, was een stuk kleiner dan dat in Sint Petersburg, de geboortestad van Poetin. De schattingen lopen uiteen van 1800 (politie) tot 7000 (Petersburgse staf Navalny) deelnemers. In heel Rusland zouden er ongeveer 300 mensen zijn aangehouden. In Sint Petersburg werd er hard opgetreden door de politie terwijl het er in de hoofdstad gemoedelijk aan toe ging. In beide steden waren tot laat in de avond nog demonstranten op straat. Oppositieleider Navalny zit momenteel een celstraf van 20 dagen uit omdat hij tijdens zijn verkiezingstournee mensen zou hebben opgeroepen om naar illegale protestbijeenkomsten te komen.

Bronnen (cijfers): https://meduza.io, http://www.rbc.ru

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.