De arrestatie van Roman Nasirov, het hoofd van Oekraïnes Belastingdienst, wordt in Oekraïne beschouwd als een testcase voor de strijd tegen de corruptie. Nasirov (38), die nauwe banden heeft met president Porosjenko, wordt verdacht van het verduisteren van ongeveer 75 miljoen dollar. De rechtbank veroordeelde hem op 7 maart tot 60 dagen voorlopige hechtenis wegens 'misbruik van zijn functie leidend tot ernstige financiële verliezen'. Hij kan vrij komen op een borgtocht van 3,7 miljoen euro, met enkelband. Hij dient zijn paspoort in te leveren. Zijn arrestatie en de rechtzitting waren een curieuze vertoning.
Roman Nasirov (met stoppels) verscheen aanvankelijk in bed in de rechtzaal
Onverwachte hartklachten
Net voordat Nasirov gearresteerd zou worden, op 2 maart, werd hij met plotselinge hartklachten in het ziekenhuis opgenomen. Een dag later verscheen hij op een ziekbed in de rechtzaal, in aanwezigheid van artsen. Tijdens de 14 uur durende zitting tegen Nasirov, die naast een Oekraïens ook een Hongaars en Brits paspoort bezit, verzamelden zich afgelopen weekeinde demonstranten bij de rechtbank om te voorkomen dat hij zou worden vrijgelaten. Nasirov had 9 advocaten laten aanrukken om hem te verdedigen.
Talloze mensen bleven de hele nacht op straat waken, onder wie journalist Maxim Eristavi, die de arrestatie in de Washington Post 'het moment van de waarheid' noemde voor het Nationale Anti-Corruptie Bureau, dat nu moet bewijzen wat het waard is. Hij noemt Nasirov 'de belichaming van de rentetrekkende cultuur van het land: Nasirov is het soort man dat floreert op de plaatsen waar de bureaucratie en de belangen van de oligarchen elkaar kruisen'.
Nasirov zou het voortvluchtige parlementslid Oleksandr Onysjtsjenko hebben geholpen bij belastingontduiking bij gascontracten. De parlementariër ontvluchtte Oekraïne vorige zomer en werd daarna ontheven van zijn parlementaire onschendbaarheid. Volgens Eristavi is deze rechtzaak een cruciale test voor de hervormingen in Oekraïne. Vrijspraak zou het einde betekenen.
Darja Kalenjoek, directeur van de ngo Anticorruptie Actiecentrum, noemt de zaak in een interview op Hromadske tv een 'buitengewone gebeurtenis' in Oekraïne, omdat niet eerder in de 25 jaar dat het land onafhankelijk is een dergelijke 'grote vis' is opgepakt. 'De belastingdienst is de witwasmachine voor het corrupte geld dat in de [Oekraïense] verkiezingen wordt gepompt.' Volgens Kalenjoek deed Nasirov er alles aan om de hervorming van de belastingdienst te frustreren.
Nasirovs arrestatie is een overwinning voor het onafhankelijke Nationale Anti-Corruptie Bureau, maar of Nasirov veroordeeld zal worden hangt af van de rechterlijke macht, die volgens Kalenjoek nog goeddeels bestaat uit rechters uit de tijd van Janoekovitsj. 'De rechters zijn bang voor politieke druk.' Toch noemt Kalenjoek de arrestatie een grote stap vooruit, juist omdat Nasirov nauwe betrekkingen heeft met president Porosjenko. Zie hierover deze artikelen in de Kyiv Post en Ukraine Crisis Media Center.
Bronnen: RadioFreeEurope en Unian
Lees hier de column van de Oekraïense journalist Maxim Eristavi in de Washington Post en hier meer achtergrond over de beschuldigingen tegen Nasirov.