Het Russische Hooggerechtshof heeft op 30 december het beroep van oppositieleider Aleksej Navalny tegen de afwijzing van zijn kandidatuur voor de presidentsverkiezingen verworpen. Navalny roept inmiddels op tot een landelijke actiedag op 28 januari en een boycot van de verkiezingen, die hij bestempelde tot een simpele 'herbenoeming' van Poetin voor nog eens zes jaar.
'Het is eenvoudig,' aldus Navalny in een videoboodschap over de stemmersstaking op YouTube, 'ofwel we vechten voor ons land of we geven het zonder gevecht aan deze talentloze zwendelaars'. Poetins woordvoerder Vladimir Peskov reageerde met de opmerking dat de boycot-oproep 'zorgvuldig bestudeerd zal worden om te zien of deze in overeenstemming is met de wet'.
In de aanloop naar de beslissing van de Centrale Kiescommissie organiseerde Navalny in 20 steden rallies waarop duizenden aanhangers hem als presidentskandidaat naar voren schoven. Navalny zette voor zijn verkiezingscampagne 83 regionale bureaus op en activeerde rond de 200.000 vrijwilligers. Hij kwam op 25 december persoonlijk naar de zitting van de kiescommissie om zijn zaak te bepleiten.
Persbureau Meduza publiceerde een integrale Engelse vertaling van zijn toespraak. Daar zei hij: 'U neemt een beslissing die indruist tegen de 16.000 mensen die me gisteren hebben voorgedragen. En tegen de 200.000 vrijwilligers die het hele jaar aan de campagne hebben gewerkt. En tegen de miljoenen mensen die het laatste jaar maar één simpel ding van u hebben gevraagd: Laat Navalny deelnemen aan de verkiezingen.'
'Dit gaat niet over Navalny, maar over het feit dat we een kandidaat nodig hebben die eindelijk openlijk spreekt over wat er in dit land aan de hand is - iemand die eindelijk onze werkelijkheid zal beschrijven, ons gebrek aan mogelijkheden, onze armoede en meer. Ik heb dat allemaal gedaan en dat is precies waarom u mij niet wil laten deelnemen aan deze verkiezing,' aldus Navalny.
Deze kerst-campagne-foto van Navalny, van fotograaf Jevgeni Feldman, is op internet al iconisch geworden
Voorwaardelijke veroordeling
De Kiescommissie verwierp vervolgens unaniem Navalnys kandidatuur, officieel omdat hij 'niet over het passief kiesrecht beschikt'. Dat kiesrecht zou Navalny verloren hebben op grond van zijn voorwaardelijke veroordeling in de zogenaamde Kirovles-zaak, waarin hij verdacht werd van houtzwendel. Het Europees Hof voor de Mensenrechten heeft de veroordeling ongegrond verklaard.
Een andere oppositiekandidaat, journalist en socialite Ksenja Sobtsjak, werd wel door het Kiescomité tot de race toegelaten. Zij kritiseerde Navalny om zijn oproep tot boycot van de verkiezingen. Op Instagram schreef ze: Ik heb vaak gezegd dat ik het niet-toelaten [van Navalny] tot de verkiezingen als een krankzinnige onrechtvaardigheid en de zoveelste fout van de machthebbers beschouw. Maar dat bewijst eens te meer dat we in actie moeten komen, niet moeten stoppen en deel moeten nemen aan de verkiezingen. Ik ben tegen een boycot van de verkiezingen.' Sobtsjak nodigde Navalny uit de handen ineen te slaan.
Sobtsjak vroeg Poetin tijdens zijn vier uur durende jaarlijkse monsterpersconferentie in december, verwijzend naar Navalny, of Poetin bang was voor competitie. Poetin reageerde geprikkeld en bekritiseerde de zogenaamde 'kleurenrevoluties', die leiders in de vroegere Sovjet-Unie omver wierpen. 'Het is belangrijk om niet alleen maar lawaai te maken op openbare pleinen of achter de schermen, en te spreken over een regime dat tegen de bevolking is, maar het is belangrijk iets te bieden te hebben, een verbetering'.
Zonder Navalnys naam te noemen vergeleek hij hem met de ex-Georgische president Saakasjvili, die zijn volgelingen in december In Kiev te hoop liet lopen tegen president Porosjenko. 'De mensen die u noemt zijn Saakasjvili's. Wilt u dat zij de situatie in het land destabiliseren?'
Op 27 december nam de Centrale Kiescommissie wel de documenten van Vladimir Poetin in ontvangst die zich, aldus de site van de kiescommissie, 'kandidaat stelt als onafhankelijke kandidaat'. De site merkt op dat de president 300.000 handtekeningen moet ophalen om als kandidaat geregistreerd te worden. Volgens het onafhankelijke opinieonderzoeksbureau Levada was in september 2017 64 procent van de kiezers van plan op Poetin te stemmen en 1 % op Navalny.
In 20 steden stemden kiezers in december op campagnebijeenkomsten voor de kandidatuur van Navalny (foto Facebook)
Volgens de kiescommissie hebben zich inmiddels maar liefst 64 mensen gemeld die de handschoen tegen president Poetin willen opnemen. In 2012 waren dat er veertien. De enige die tot nu toe als kandidaat is erkend is de usual Vladimir Zjirinovski, de luidruchtige leider van de LDPR (Liberaal-Democratische Partij van Rusland). Hij maakte in de Oekraïne-crisis naam met zijn vehemente aanvallen op 'de neo-nazi-coup' in Kiev en riep na het neerhalen van het Russische militaire vliegtuig door de Turken op tot een bombardement op Istanboel. 21 van de kandidaten meldden zich namens een politieke partij.