In de nacht van 10 oktober schoot Rusland 84 raketten af op 16 Oekraïense steden, waaronder Kyiv. Ook op 11 oktober werden 28 raketten op Oekraïense steden afgevuurd. Volgens Poetin zijn de raketbeschietingen een vergeldingsactie voor de 'terreurdaad' waarbij (op 8 oktober) de Krimbrug werd opgeblazen. Hij dreigde met meer acties. Maar volgens militair expert Pavel Loezin heeft het Russische leger niet de capaciteit meer om dit soort massale aanvallen nog lang voort te zetten. De raketten raken op.
Uitgebrande auto's in het centrum van Kyiv op 10 oktober (foto twitter)
door onze redactie
De Oekraïners wisten 43 Russische raketten neer te halen. Volgens de Oekraïense opperbevelhebber generaal Zaloezjny zouden 19 mensen zijn omgekomen en 105 gewond geraakt. In het hele land kwamen 1300 dorpen en stadjes zonder energievoorziening te zitten. Tien raketten werden alleen al afgevuurd op de stad Zaporizje.
Intussen is nog steeds niet helemaal duidelijk waardoor een deel van de Krimbrug werd opgeblazen: volgens de Russen was het een zelfmoordactie met een vrachtwagen vol explosieven, die via de Kaukasus Rusland binnen was gekomen. Maar er circuleren ook vage beelden van een boot die tijdens de explosie onder de brug doorvoer en sommige experts houden het op een raketaanval. De Oekraïners houden de ware toedracht bewust in het vage, zoals ze met eerdere aanslagen op de Krim ook hebben gedaan. Bij de explosie werden zowel een rijbaan als de spoorweg beschadigd. De eerste is de enige directe vluchtroute voor Russische bewoners van de Krim, de spoorweg wordt intensief gebruikt voor militair transport.
De 19 kilometer lange brug, aangelegd na de annexatie van de Krim, werd in 2018 feestelijk door Poetin geopend en is van grote symbolische waarde voor de inlijving van het schiereiland bij de Russische Federatie. Het was lang de enige verbinding tussen het Russische vasteland en de Krim.
Poetin verklaarde na een zitting van de Veiligheidsraad dat de aanvallen een antwoord waren op de verwoesting van de Krim-brug naar Kertsj, door hem een 'terroristische daad' genoemd. Volgens Poetin werden slechts 'objecten van energie-infrastructuur, militaire commandostructuren en verbindingen' getroffen.
In werkelijkheid raakten de Russen burgerdoelen, zoals het geliefde Sjevtsjenko-park in Kyiv, kinderspeelplaatsen en woonhuizen. Een raket trof in Kyiv de Taras Sjevtsjenko-universiteit. Een raket miste de geliefde glazen loopbrug in Kyiv, die bekend staat als de 'brug van [burgemeester] Klitsjko'. In de hoofdstad zocht de bevolking direct een goed heenkomen in de metrogangen. Maar ook electriciteitscentrales en stadsverwarming werden geraakt. De overheid heeft de bevolking opgeroepen extreem zuinig om te gaan met energie en waarschuwt voor een zware winter. Rusland is uit op economische verwoesting van het buurland.
Behalve Kyiv troffen de Russische raketten steden als Dnipro, Ivano-Frankivsk, Charkiv, Chmielnitsky, Konotop, Krementsjoek, Kryvih Rih, Lviv, Mykolaiv, Obuoechiv, Odesa, Tarnopil, Zaporizja en Zjytomyr. In Kryvih Rih kwamen 100 mijnwerkers na een raketinslag ondergronds vast te zitten. Ze zijn inmiddels bevrijd.
De aanvallengolf is het visitekaartje van de net tot legerleider benoemde generaal Sergej Soevorikin, een keiharde militair die in Syrië op niets ontziende wijze leiding gaf aan de Russische oorlogsinspanningen ter ondersteuning van dictator Assad. De benoeming is een concessie aan de extreem-rechtse criticasters van de abominabel geleide 'speciale militaire operatie', die op het conto wordt geschreven van minister van Defensie Sjojgoe en bevelhebber Gerasimov.
Een vastberaden president Zelenski vertoonde zich in de straten van Kyiv vlakbij zijn hoofdkwartier, dat een van de doelen was. 'De bezetters maken geen kans tegen ons op het slagveld en daarom nemen ze hun toevlucht tot deze terreur', zei de president.
Inwoners van Kyiv zingen in de metro
Volgens de Oekraïners was de aanval overigens geen antwoord op de Krim-brug, maar duidelijk langer vantevoren voorbereid, ter vergelding van het succesvolle Oekraïense offensief bij Charkiv, Loehansk en Cherson. 'Staretegische en lange-afstands luchtvaarteenheden hebben [al begin oktober] bevel gekregen zich voor te bereiden op massale raketaanvallen', aldus de Oekraïense geheime dienst. 'Doelwit waren belangrijke burger-infrastructuur en de centra van dichtbevolkte Oekraïense steden.'
Ook de Amerikaanse inlichtingendiensten denken dat de aanvallen al vóór de explosie op de brug waren voorbereid.
Op de staatstelevisie heerste, na dagenlange treurnis en paniek over de Oekraïense successen, grote opwinding en tevredenheid over de tegenaanval. Margarita Simonjan, hoofdredacteur van RT, grapte: 'Hier hebben jullie ons antwoordje!' Simonjan en haar man Tigrosjan verdienden volgens het onderzoeksteam van Aleksej Navalny miljoenen aan een (slechte) tv-serie over de Krimbrug, het paradepaardje van Poetin.
Oorlogscorrespondent Aleksandr Kots postte intussen: 'Het valt te hopen dat dit geen eenmalige vergeldingsactie is maar een nieuw systeem van oorlogvoeren tot in de diepste haarvaten van de Oekraïense staat, totdat zij haar capaciteit tot functioneren verliest.'
Raketinslag in de stad Dnipro op 10 oktober. Een dag later was het wegdek weer gerepareerd (foto twitter)
Ook extreem-nationalistische militaire bloggers, tot voor kort vernietigend over het verloop van de oorlog en de Russische militaire top, uitten grote tevredenheid over de opschaling van de oorlog. Zij roepen al heel lang dat de oorlog moet worden opgeschaald met als uiteindelijk doel regime change in Kyiv en verwoesting van de Oekraïense infrastructuur. De militaire blogger die post onder de naam Rybar (de visser) gaf een opsomming van de elektriciteitscentrales die zijn getroffen om vervolgens op te roepen tot het uitschakelen van Oekraïense kerncentrales.
Dmitri Medvedev, vice-voorzitter van Ruslands Veiligheidsraad, postte op zijn Telegram-kanaal: 'De Oekraïense staat zal in haar huidige configuratie met haar nazistische politieke regime een voortdurende, directe en duidelijke bedreiging vormen voor Rusland. Daarom moet, naast de bescherming van onze mensen en van onze staatsgrenzen, het doel van onze toekomstige plannen in mijn opvatting de totale demontage van het politieke regime van Oekraïne zijn.'
Raketten raken op
Volgens Zelenski hebben de Russen sinds augustus 3500 raketten op Oekraïne afgevuurd. Volgens de goed-geïnformeerde Russische militair expert Pavel Loezin beginnen Ruslands raketten echter snel op te raken. Tegen The Insider zei hij: 'Die 83 raketten - en dan hebben we het over kruisraketten - die Rusland op 10 oktober verschoten geeft zijn in de loop van enkele maanden opgespaard. De oude sovjet-raketten Ch-22, zenit-raketten van het type S-300, raketten van het type Totsjka-U en 'Oeragan' zijn nog wel in voorraad, maar ook niet in grote hoeveelheden. In Rusland worden jaarlijks niet meer dan 50 stuks van elk type langeafstands-kruisraketten geproduceerd: de 'Kaliber', gestationeerd op zee en op land, de Ch-101 [13 miljoen dollar per stuk - red.], de voor schepen bestemde Onyx-raketten en de raketten voor de het mobiel lanceringssysteem vanaf land 'Iskander'. Dat zijn er zo ongeveer 200 per jaar. Behalve dat produceert Rusland jaarlijks niet meer dan 20 luchtafweerraketten van het type Ch-32.
'De productie of aankoop van dit soort raketten in het buitenland opvoeren voor zulke massieve aanvallen als op 10 oktober is organisatorisch, technisch, noch technologisch uitvoerbaar. De enige mogelijkheid die overblijft is het afschieten van minder geavanceerde raketten of de inzet van Iraanse drones, maar die hebben in zijn totaliteit nauwelijks impact.'
Volgens The Kyiv Independent zijn de Oekraïners ook steeds beter geworden in het neerhalen van de Russische raketten. Aan het begin van de oorlog was de pakkans niet meer dan 3%, maar op 10 oktober haalden de Oekraïners 56 doelen uit de lucht, tijdens een aanval van 84 raketten en 24 Iraanse drones. Dat is meer dan de helft van de gelanceerde wapens. 'Een Oekraïner schoot zelfs een kruisraket neer met een van de schouder afvuurbare MANPAD, een ongelooflijke prestatie.'
Gewonde burgers in Kyiv na de Russische bombardementen (foto Sergej Korovajny)
(bronnen: The Insider, Meduza, The Bell, The Kyiv Independent)