Debat
Mogen Russen meedoen aan de Olympische Zomerspelen 2024
De kans is groot dat de Olympische Zomerspelen in Parijs (26 juli – 11 augustus 2024) plaatsvinden, terwijl er nog oorlog woedt in Oekraïne. Dat roept de vraag op of atleten uit Rusland (agressor) en Belarus (bondgenoot) aan het twee weken durende toernooi mogen meedoen. En zo ja, onder welke voorwaarden.
Aftrap
New restraint in Russia's foreign policy?
Russian analysts see a changing attitude in the Kremlin’s reactions to crises in Belarus, Nagono-Karabakh and Kyrgyzstan. According to Dmitri Trenin, director of Carnegie Moscow Center Russia is learning to mind its limitations and stay focused on its own interests, leaving the empire farther and farther behind. German expert in Russian foreign policy and militairy affairs Hannes Adomeit disagrees and argues that Russia just follows traditional imperial Russian (and Soviet) patterns of behaviour. Hubert Smeets summarized the arguments of the various Russian analysts (in Dutch).
Aftrap
Who is to blame?
Why have relations between Russia and the West become so sour? Who's fault is it and who should change his ways? Dmitri Trenin, director of think tank Carnegie in Moscow, says that Russia refused to buy the entry-ticket to join the West by accepting the leadership of the United States. Instead of becoming a co-equal, Russia gradually evolved in an opponent of the United States. German security expert Hannes Adomeit disagrees. He believes there are internal reasons in Russia for the unfortunate turn of events. According to former British ambassador in Moscow, Sir Rodric Braithwaite, both are partly right, partly wrong.
Aftrap
Hoe Stalin te overwinnen
Na de Russische revolutie van 1917 heeft Jozef Stalin de Sovjet-Unie een kwart eeuw lang met geweld onderworpen. Tachtig jaar geleden bereikte zijn terreur een climax met arrestaties en showprocessen van 1937-1938. Het stalinisme wordt in Rusland wel degelijk herdacht. Maar het wordt niet ‘verwerkt’, zoals bijvoorbeeld in het naoorlogse Duitsland is gebeurd. Kan Rusland de erfenis van Stalin achter zich laten zonder zo'n diep gewetensonderzoek?
Aftrap
Geschiedschrijving als politiek instrument
Niets onvoorspelder dan de geschiedenis, was een gevleugelde grap in de Sovjet-Unie als een weer eens een held uit het verleden een verrader bleek of omgekeerd. Toen was geschiedschrijving een vorm van politiek, geprojecteerd op het verleden. In het huidige Rusland worden historische thema's opnieuw meer en meer door de staat gepolitiseerd, zeker sinds de protestbeweging van 2011-2012. In januari 2017 sloeg het Vrije Historische Genootschap alarm. Samen met het Comité Burgerinitiatief pibliceerde dit genootschap een programmatisch rapport over de geschiedwetenschap: Welk verleden heeft het Rusland van de toekomst nodig.
Voor RaamopRusland is Welk verleden heeft het Rusland van de toekomst nodig aanleiding voor een reeks opiniërende artikelen. Als eerst komt Greg Yudin, een van de hoofdauteurs van dit rapport, aan het woord.
Aftrap
Europa tussen hamer en aambeeld?
Aftrap
Het einde van de Pax Americana
President Obama wil ongeschonden de eindstreep halen en blijft in Syrië aan de zijlijn staan. Hij heeft de triade van de Assad-alliantie (Assad, Iran, Rusland) geen strobreed in de weg gelegd. Het Westen kijkt machteloos toe hoe Aleppo in de as wordt gelegd. Poetin heeft de bakens in het Midden-Oosten grondig verzet, concludeert Arabist en ex-diplomaat Marcel Kurpershoek.
De Amerikaanse president heeft de bedoelingen van Poetin niet doorzien, meent ook Natalie Nougayrède, buitenlandcommentator van The Guardian. Waarom zou Poetin de VS een plezier doen, als hij zijn zin kan doordrukken nu zijn positie even sterk is geworden als die van Amerika?
Met het opzeggen van kernwapenverdragen bevriest Rusland de betrekkingen met Amerika. Aan het onvervulbare eisenpakket te zien, komt de stap neer op het afkondigen van een nieuwe Koude Oorlog, denkt de Russische politicoloog Andrej Koslesnikov.
Ontspanning tussen de Verenigde Staten en Rusland zal tot mislukken zijn gedoemd, omdat de VS als alleenheerser de wereld wenst te besturen. Rusland accepteert dit niet, Na elke ronde van mislukte ontspanning staan de partijen vijandiger tegenover elkaar. Levengevaarlijk, waarschuwt de Russische politiek commentator Fyodor Lukyanov.
De samenwerking in Europa met betrekking tot veiligheid, economie en mensenrechten loopt al jaren stroef. Het wantrouwen tussen Oost en West is inmiddels zo gegroeid, dat de OVSE en de Raad van Europa zijn uitgehold. Kunnen we deze instellingen nog oplappen of dreigt er ook een Ruxit in Europa?, vraagt Europa-expert Jan Marinus Wiersma zich af.
Aftrap
Het ethische vacuüm in Rusland
Aftrap
Wat is het antwoord van Europa?
Wat is het beste antwoord op Rusland, nu het zich onttrekt aan de pan-Europese orde die het in 1991 juist onderschreef? Voormalig SPD-Bondsdaglid Karsten Voigt stelt een dubbele strategie voor: Europa moet zich waar nodig teweerstellen tegen Rusland, en alleen samenwerken waar mogelijk.
Ben Knapen, historicus en CDA-senator, verkiest een stoïcijns antwoord: vergeet Poetin, maar houdt terdege rekening met de geografisch bepaalde veiligheidsobsessies van Rusland.
Volgens Andreas Umland, politicoloog in Kiev, moeten Oost-Europa en Turkije een eigen veiligheidspact sluiten tegen het Russische imperialisme, nu uitbreiding van de NAVO geen optie is.
Elmar Hellendoorn, onlangs gepromoveerd op de geschiedenis van het Nederlandse nucleaire beleid, pleit ervoor dat de NAVO de rol van kernwapens in zijn doctrine meer benadrukt. Een geloofwaardige afschrikking in Europa is nodig, opdat Rusland niet langer dreigt met kernwapens.
Volgens publicist Wierd Duk hebben de Russen alle reden zich aan de kant gezet te voelen. In plaats van Rusland op zijn nummer te blijven zetten kan het Westen beter proberen te begrijpen waar de gekrenkte trots vandaan komt. De VS en Europese neocons hebben Rusland getergd.
De ‘Realpolitiker’ hebben het mis, meent de Russische politicologe Lilia Sjevtsova. Wie invloedssfeer als uitgangspunt neemt, accepteert vanzelf bijna iedere expansiedrift.
In Wierd Duks artikel ontbreekt totaal het Oekraïense perspectief, schrijft de Oekraïense politicoloog Mykola Riabchuk. In het grote geopolitieke spel tussen Oost en West moeten bufferstaten kennelijk hun mond houden.
Voormalig diplomaat Edy Korthals Altes betoogde in NRC Handelsblad dat een 'speciale regeling' voor Oekraïne moet worden getroffen, waarin wordt vastgelegd dat het land geen lid kan worden van NAVO en EU. Hubert Smeets bestrijdt de mythevorming rond de uitbreiding van de NAVO en vraagt aandacht voor de Oekraïense kant van de zaak.
Aftrap
Western policies are influenced by Russophobia
Russian state propaganda labels any suggestion that Russia might be blamed for some wrongdoing as Russophobia. Does it mean that Russophobia is solely the fruit of imagination? No, alas it doesn’t. Russophobia exists, argues journalist Leonid Ragozin. The myth about an omnipotent Russia which meddles everywhere, obscures the fact that Trump and Brexit are the product of impotency that span entire Western societies.
Aftrap
Dossiers
Kremlin
Rusland is een federatieve staat die niettemin centraal wordt bestuurd. President Poetin heeft allengs steeds meer macht naar zich toegetrokken. Kremlinologie is daarom terug van weggeweest.
Analyses
Dossier Kremlin
Het Kremlin: centrum van de Russische macht
Het Kremlin is het traditionele middelpunt van de Russische politiek. Het Kremlin is een ommuurd complex in het hart van Moskou, dat regeringsgebouwen, paleizen en kerken omvat. Tegenwoordig zetelt de president van Rusland er; vroeger heersten tsaren en communisten hiervandaan over het Russische Keizerrijk en de Sovjet-Unie. De term ‘Kremlin’ wordt daarom vaak gebruikt als synoniem voor de heersende macht in Rusland. Na de val van het communisme verschoof een deel van de macht naar de deelrepublieken, provincies en steden. President Poetin maakte vanaf zijn aantreden in 2000 het Kremlin opnieuw tot het absolute centrum van de macht. Zijn heerschappij lijkt voorlopig verzekerd. Bij de laatste Russische presidentsverkiezingen in 2018 werd hij verkozen voor een termijn van zes jaar.
Binnenlandse politiek
De binnenlandse politiek van Rusland wordt gedomineerd door het Kremlin. De Doema volgt vrijwel altijd het regeringsbeleid. Alleen in de regio's weten lokale politici de heersende macht soms verrassend te weerstaan.
Analyses
Dossier Binnenlandse politiek
Binnenlandse politiek van Rusland
De binnenlandse politiek van Rusland wordt gedomineerd door het Kremlin. Het parlement levert geen noemenswaardige oppositie. In de Doema, het lagerhuis, zitten enkel politici die door het Kremlin worden getolereerd en het beleid van president Poetin volgen. De Federatieraad, het hogerhuis, wordt samengesteld door Poetin en lokale gouverneurs die hun positie veelal aan hem te danken hebben. Het meeste tegenstand krijgt de heersende macht daarom in de regio’s, hoewel de macht van van lokale bestuurders onder Poetin flink is ingeperkt. Onder Jeltsin genoten sommige deelrepublieken binnen de net gevormde federatieve staat ongekend veel vrijheid, maar inmiddels heeft Moskou de touwtjes weer stevig in handen. Zo worden gouverneurs niet meer altijd direct gekozen, en worden kansrijke kandidaten geweerd van deelname aan verkiezingen. Toch zijn er nog altijd republieken, oblasts, krajs en steden waar lokale oppositiepolitici het tegen de heersende macht opnemen. Tijdens de regionale verkiezingen in september 2019 leed machtspartij Verenigd Rusland op verschillende plekken een verrassende nederlaag, die mede te danken was aan de ‘slim stemmen’ campagne van oppositieleider Aleksej Navalny.
Buitenlandse politiek
Het post-Koude Oorlogtijdperk is voorbij. Door de verkiezing van president Trump in de Verenigde Staten krijgt de alternatieve orde, die Rusland al jaren voorstaat, een nieuwe dimensie.
Analyses
Dossier Buitenlandse politiek
Buitenlandse politiek van Rusland
De buitenlandse politiek van Rusland in het post-Koude Oorlogtijdperk lijkt een nieuwe fase te zijn ingegaan. Na eerst vooral op papier te hebben gepleit voor een nieuwe multipolaire wereldorde, voegt Rusland sinds 2014 steeds meer de daad bij het woord. Daar waar de kans zich voordoet, probeert Moskou actief tegenwicht te bieden aan de westerse dominantie van na 1989. Door de verkiezing van Donald Trump in de Verenigde Staten krijgt deze alternatieve orde, die Rusland voorstaat, een nieuwe dimensie. De wereldkaart wordt opnieuw getekend. Dichter bij huis probeert Rusland zijn vroegere invloedssfeer te behouden. De Roesski Mir-doctrine, die bepaalt dat Russen in het buitenland kunnen rekenen op bescherming van Moskou, speelt hierin een belangrijke rol. Op deze manier probeert Rusland bijvoorbeeld invloed uit te oefenen op de taal en religie in de voormalige vazalstaten. In Oekraïne legitimeerde de doctrine zelfs gewapende inmenging en annexatie.
Oekraïne
Het Associatieakkoord tussen Oekraïne en Europese Unie werd voor Rusland een steen des aanstoots. Oekraïne moet van Moskou deel uit blijven maken van de Russische wereld.
Analyses
Dossier Oekraïne
Oekraïne en Rusland in conflict
Het conflict tussen Oekraïne en Rusland ontstond in het najaar van 2013. De Oekraïense regering stond op het punt een associatieverdrag te sluiten met de Europese Unie, maar werd op het laatste moment door Moskou overgehaald om niet te tekenen. In plaats van het associatieverdrag met de EU sloot Kiev een economische deal met Rusland. Hierop brak de pro-Europese opstand Euromajdan uit. Deze opstand leidde tot de vlucht van president Janoekovitsj. Volgens Rusland en pro-Russische rebellen ontstond er een dreigende situatie voor Russen in Oekraïne. Dit was voor Rusland het argument om in te grijpen: het annexeerde de Krim en steunde de gewapende opstand in het oosten van Oekraïne. President Porosjenko, de opvolger van Janoekovitsj, slaagde er niet in de oorlog in de Donbas te beëindigen en de grootschalige corruptie in het land aan te pakken. De komiek Zelensky, die bij de Oekraïense verkiezingen van 2019 werd gekozen tot president, beloofde af te rekenen met corruptie en alles te doen om vrede te brengen in de Donbas. Zal Zelensky slagen, waarin Porosjenko faalde?
Stemmen uit de oorlog
In de Russische oorlog tegen Oekraïne zijn de Oekraïners eerste en belangrijkste slachtoffer. Maar ook Russen worden geraakt.
Analyses
Dossier Stemmen uit de oorlog
Wat Oekrainers en Russen meemaken en vinden
In de Russische oorlog tegen Oekraïne zijn de Oekraïners eerste en belangrijkste slachtoffer. Maar ook Russen worden geraakt. Terwijl de Oekraïense maatschappij van bovenaf wordt gebombardeerd, wordt de Russische van binnenuit kapot gemaakt.
Raam op Rusland biedt een platform aan stemmen uit beide samenlevingen. Dit podium wordt mede mogelijk gemaakt door steun van het 
Nederland en Europa
Europa heeft in Russische ogen een dubbelgezicht. Het is een lucratieve afzetmarkt. Maar Europa is ook een bedreigend handelsblok dat pacteert met Amerika.
Analyses
Dossier Nederland en Europa
Rusland tegenover Nederland en Europa
De relatie tussen Nederland en Europa enerzijds en Rusland anderzijds is gespannen. Economisch zijn de machtsblokken sterk van elkaar afhankelijk, maar de verhoudingen worden bemoeilijkt door verschillende kwesties. Europa legde sancties aan Rusland op vanwege de annexatie van de Krim, de steun aan rebellen in Oost-Oekraïne en het neerhalen van vlucht MH17. Die laatste gebeurtenis raakte Nederland in het bijzonder, wat de betrekkingen tussen Rusland en Nederland verder bemoeilijkt. Verder maakt men zich in de EU zorgen over Russische desinformatie. Rusland maakt zich op zijn beurt zorgen over de uitbreiding van de EU en NAVO. Het Europese associatieverdrag met Oekraïne ging Moskou te ver. Het Rusland van Poetin zet zich mede daarom af tegen het Westen. Rusland vindt dat het als grootmacht niet erkend wordt en voelt zich vernederd en genegeerd. Het land wil een conservatief alternatief zijn voor het decadente 'Gayropa'.
Belarus
Belarus wordt sinds 1994 bestuurd door Aleksandr Loekasjenko, een vroegere kolchozvoorzitter, die aanvankelijk populair was doordat hij de Witrussische bevolking orde en sociale zekerheid bood.
LEES MEER
Analyses
DOSSIER BELARUS
Belarus: een soevereine staat of provincie van Rusland?
Belarus wordt sinds 1994 bestuurd door Aleksandr Loekasjenko, een vroegere kolchozvoorzitter, die aanvankelijk populair was doordat hij de Witrussische bevolking orde en sociale zekerheid bood. In augustus 2020, toen hij zich voor de zesde maal wilde laten herkiezen, kwam de bevolking massaal in opstand tegen de verkiezingsfraude en de zware mishandeling van vreedzame betogers.
Met de hulp van Poetin hoopt Loekasjenko in het zadel te blijven. Dat is niet gratis: Poetin verlangt dat Belarus het 20 jaar oude verdrag over de Uniestaat gaat naleven. Belarus wordt in dat geval niet veel zelfstandiger dan een Russische provincie.
Economie
Door de dubbele klap van de lage olieprijs en de westerse sancties is de Russische economie in een recessie beland. Alleen ingrijpende hervormingen kunnen dat tij keren.
Analyses
Dossier Economie
De economie van Rusland
De economie van Rusland is door de dubbele klap van de lage olieprijs en de westerse sancties in een recessie geraakt. Voorlopig houden de sancties stand en aan de oliebonanza lijkt een definitief einde gekomen. Om de Russische economie weer vlot te trekken zijn draconische hervormingen nodig. Maar het ziet er niet naar uit dat Poetin de economie zal laten prevaleren boven zijn geopolitieke aspiraties.
Defensie
Het 'militair-industrieel complex' is een hoeksteen van het regeringsbeleid. Leger, vloot en luchtmacht worden hervormd. De defensie-uitgaven groeien. De wapenexport floreert.
Analyses
Dossier defensie
Het leger van Rusland verandert
Het zogeheten 'militair-industrieel complex' is het afgelopen decennium een hoeksteen van het Russische regeringsbeleid geworden. Leger, vloot en luchtmacht worden stapsgewijs hervormd en geprofessionaliseerd. De Russische defensie-uitgaven zijn gegroeid en de wapenexport floreert. In vergelijking met Europese landen besteedt Rusland een hoog percentage van het bruto binnenlands product aan de krijgsmacht. Naast de begrotingen van de wereldmachten China en de VS is het Russische defensiebudget echter relatief bescheiden. Mede dankzij gelikte PR-campagnes en effectieve acties van het Russische leger in Syrië en Oekraïne, is het imago van het leger van Rusland verbeterd en de politieke invloed ervan gegroeid. Tegelijkertijd lijkt Ruslands defensiebeleid steeds meer te verschuiven naar het internet en de inlichtingendiensten.
Rechtsstaat en civil society
Poetin beloofde bij zijn aantreden dat onder zijn bewind de ‘dictatuur van de wet’zou heersen. Maar ook onder Poetin is justitie - nog steeds - een instrument van de machtigsten.
Analyses
Dossier Rechtsstaat en Civil Society
Ideaal van democratische rechtsstaat is ver weg
Poetin beloofde bij zijn aantreden dat onder zijn bewind de ‘dictatuur van de wet’ zou heersen. Dat klonk streng, maar rechtvaardig. Maar de ontwikkeling naar een democratische rechtsstaat, die Rusland volgens artikel 1 van de grondwet is, zet niet door. Justitie is in Rusland – nog steeds – een instrument van de machtigsten. Van een echt invloedrijke civil society is in Rusland ook geen sprake. Na de val van het communisme kregen maatschappelijke organisaties de ruimte, maar inmiddels lijkt de bloeitijd van de civil society in Rusland alweer voorbij. Niet omdat mensen niet meer willen opkomen voor hun belangen, maar omdat het Kremlin de controle probeert terug te pakken.
Cultuur
De Russische cultuur is rijk en veelomvattend. Hoe gaan Russen, Oekraïeners en andere volken met hun sovjet-erfenis om en hoe (her)ontdekken ze hun nationale cultuur?
Analyses
Dossier Cultuur
Cultuur in Rusland
De Russische cultuur is rijk en veelomvattend. Rusland heeft niet alleen wereldberoemde literatuur, balletten en muziek voortgebracht, maar kent ook een levendige volks- en jeugdcultuur. Cultuur kan, zeker in Rusland, niet los worden gezien van maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Kunstenaars reageren zelf op politieke ontwikkelingen, maar worden ook gebruikt, misbruikt en onderdrukt door de machthebbers. Dit gebeurde in Rusland ten tijde van het communisme, maar gebeurt nog steeds.
Media
Massamedia, de televisie voorop, worden door het Kremlin ingezet om de publieke opinie te beïnvloeden. Hoe effectief is die mediastrategie van het Kremlin in binnen- en buitenland?
Analyses
Dossier Media
Poetin beantwoordt vragen van burgers
Russische media onder druk
Na het uiteenvallen van de USSR brak een periode van vrijheid aan voor de media in Rusland. Onder Poetin werden de teugels aangehaald. De ruimte voor onafhankelijke journalistiek kalft steeds verder af. Journalisten lopen gevaar en onafhankelijke kranten, tv-stations en websites worden gesloten of overgenomen door bondgenoten van het Kremlin. Ook staat de internetvrijheid onder druk. Zo staat er een wet op stapel waarmee het Kremlin het internet in Rusland in één klap kan isoleren van de rest van de wereld. Zelf maakt het regime vooral gebruik van de staatstelevisie. In het conflict om Oekraïne hielp staatspropaganda de geesten rijp te maken voor de annexatie van de Krim en de oorlog in de Donbas. Een nieuw wapen in de informatieoorlog is desinformatie, die gericht is op buitenlandse mogendheden. Dit bleek bijvoorbeeld kort na het neerstorten van vlucht MH17. Hoe effectief is de mediastrategie van het Kremlin?
Religie
Kerk en staat zijn in Rusland gescheiden. De vrijheid van godsdienst is verankerd in de grondwet. Maar de praktijk spoort niet altijd met de theorie.
Analyses
Dossier Religie
Religie in Rusland
Religie speelt in hedendaags Rusland een belangrijke rol. Na de val van het communisme ontstond er in de samenleving een sterke behoefte aan collectieve zingeving. In de veelvolkerenstaat, waar vrijheid van godsdienst is verankerd in de grondwet, worden verschillende godsdiensten beleden. Het orthodoxe christendom is met afstand de grootste en meest invloedrijke religie. Hoewel kerk en staat formeel gescheiden zijn, oefent de Russisch-orthodoxe Kerk ook politieke invloed uit. Sterker nog, doordat de banden tussen het Kremlin en de kerk de afgelopen jaren flink zijn aangehaald, wordt de Russisch-orthodoxe Kerk meer en meer beschouwd als een politiek project. Ook de islam is in Rusland een invloedrijk geloof. Er wonen circa 20 miljoen moslims in Rusland. Door toedoen van islamitische terreur en de sterke verbondenheid met de orthodoxe kerk heeft de staat een complexe verhouding tot de islam.
Geschiedschrijving
Geschiedschrijving gaat over verleden én heden. De kloof tussen een gepolitiseerde en een wetenschappelijk kijk op de geschiedenis groeit weer. Historiografie als spiegel van het heden.
Analyses
Dossier Geschiedschrijving
De geschiedenis van Rusland is politiek
Geschiedschrijving wordt in Rusland mede bepaald door de politieke machthebbers. De geschiedenis van Rusland is voor hen een middel dat kan worden ingezet om politieke doelen te bereiken. Na een krappe eeuw communistische geschiedschrijving moest Rusland op zoek naar een nieuwe identiteit. Het Kremlin gebruikt geschiedschrijving om burgers en staat nieuw zelfvertrouwen te verschaffen. De twintigste eeuw moet de Russen niet alleen herinneren aan revolutie, burgeroorlog en stalinistische terreur, maar ook aan grootse triomfen, met name de overwinning op de nazi’s in WOII. Komt de geschiedschrijving over Rusland hierdoor in het gedrang? Wordt de Russische geschiedenis misbruikt? En wat doet het Rusland van Poetin met de verwerking van het verleden?
Sport
Rusland gebruikt sport om zich van zijn beste kant te laten zien. Sport richt de aandacht van de wereld echter ook op minder mooie zaken, zoals corruptie en doping.
Analyses
Dossier Sport
Sport in Rusland
Rusland organiseerde recentelijk twee van de grootste sportevenementen ter wereld: het WK Voetbal in 2018 en de Olympische Winterspelen in 2014. De nagenoeg vlekkeloos verlopen mega-evenementen leverden Rusland veel positieve publiciteit op, en ook de goede prestaties van Russische sporters droegen bij aan het beeld van een land dat internationaal meetelt. De medaille heeft echter ook een keerzijde. De sportevenementen richtten de aandacht van de wereld op problemen als mensenrechtenschendingen en corruptie. Met name bij de Winterspelen in Sotsji, met afstand de duurste ooit, waren de aanwijzingen voor grootschalige corruptie sterk. Daarnaast bleek een deel van de topprestaties de laatste jaren tot stand gekomen met behulp van een door de staat opgezet dopingprogramma, waardoor Rusland de komende jaren niet deel mag nemen aan grote sporttoernooien. In hoeverre blijven sport en politiek in Rusland gescheiden?
Centraal Azië
Sinds 1991 zijn Kazachstan, Oezbekistan, Tadzjikistan, Kirgizië en Turkmenistan onafhankelijke republieken. Voordien waren ze ruim een eeuw deel geweest van het Russische Rijk en de Sovjet-Unie.
Analyses
DOSSIER CENTRAAL AZIË
Laveren tussen Moskou en Beijing
Sinds 1991 zijn Kazachstan, Oezbekistan, Tadzjikistan, Kirgizië en Turkmenistan onafhankelijke republieken. Voordien waren ze ruim een eeuw deel geweest van het Russische Rijk en de Sovjet-Unie.
De zelfstandigheid van deze vijf voormalige Sovjetrepublieken heeft de ‘great game’ rond Centraal Azië afgelopen dertig jaar naar een nieuwe fase gevoerd. Behalve Rusland en Amerika speelt nu ook China een hoofdrol in deze geopolitieke machtsstrijd. Oude culturele en etnische tegenstellingen steken langs deze nieuwe zijderoute eveneens de kop weer op.
Centraal Azië ligt daarom minder ver weg dan het lijk.
Kaukasus
Rusland is van oudsher dominant in de Kaukasus. Maar dat betekent niet dat de verhoudingen in deze regio tussen Kaspische en Zwarte Zee stabiel zijn. Integendeel.
Analyses
DOSSIER KAUKASUS
Zijtoneel van wereldpolitiek
Rusland is van oudsher dominant in de Kaukasus. Maar dat betekent niet dat de verhoudingen in deze regio tussen Kaspische en Zwarte Zee stabiel zijn. Integendeel. Zowel tussen de onafhankelijke staten Azerbeidzjan, Armenië, Georgië en Rusland als binnen de Russische provincies nemen de spanningen toe. De burgeroorlog in Syrië, de rol van Iran, de machtspositie van Turkije, het Oostelijk Partnerschapsprogramma van de EU en de toenadering van Georgië tot de NAVO zijn daarbij complicerende factoren.
Elke poging om dit gebied te pacificeren, roept daarom nieuwe tegenstellingen op.
Auteurs
Over ons
October Lecture by Illia Ponomarenko
6th October Lecture
De Rode Hoed
25 October 2022
20.00 hours
Illia Ponomarenko
Ukraine's fight for sovereignty and Europe
On October 25th thinktank Raam op Rusland, in cooperation with de Rode Hoed, will be organizing the sixth annual October Lecture. The attention of the world is focused on the Russian war in Ukraine. Illia Ponomarenko, military journalist of the Kyiv Independent, has inside knowledge of the surprising tenacity, flexibility and courage of the vastly outnumbered Ukrainian army, that stunnes the world. After his lecture there will be a Q&A with the audience, moderated by NOS correspondent Kysia Hekster.
On February 24th Putin shocked the West and his own country by invading neigbouring Ukraine. Putin wants to restore Russia’s imperial territory and Kyiv, the cradle of the Slavs, became an almost personal obsession for him. The fact that Ukraine, independent since the Russian president Yeltsin dissolved the Soviet Union in 1991, turned to the Westwith Euromaydan protests in 2014 was unacceptable for many imperial Russians as well.
But the Blitzkrieg, intended to quickly conquer Kyiv and enforce regime change, failed. President Zelensky refused to flee and from day one the Ukrainians put up a fierce fight against the unmotivated Russian troops.
The West, led by the USA, immediately responded with massive arms supplies and crippling sanctions. In Europe the Baltic states and Poland were the most ardent supporters of Ukraine and took in millions of Ukrainian refugees. Sweden and Finland in no time were admitted to NATO. Russia reacted with an energy war and shut down gas and oil supplies. ‘Winter is coming’, Gazprom announced threateningly in an ad.
In the mean time the Russians barbarically bombed cities, slaughtered civilians and tortured prisoners of war. The Ukrainian economy was devastated, grain crops burned to the ground, seaports mined and tens of thousands of Ukrainian soldiers and civilians died. But the death toll on the Russian side was also shocking.
The flexibility and ingenuity of the Ukrainians sharply contrasted with the blunt and primitive warfare of the much feared Russian army. After six months the Ukrainians even launched a succesfull offensive to recover the South-East of the country, from Kharkiv to Kherson.
What is at stake in the heart of Europe? What lessons can be learned of this clash of civilizations?
Illia Ponomarenko
Illia Ponomarenko is the defense and security reporter at the Kyiv Independent. He has reported about the war in eastern Ukraine since the conflict’s earliest days. He covers national security issues, as well as military technologies, production, and defense reforms in Ukraine. Besides, he gets deployed to the war zone of Donbas with Ukrainian combat formations. He has also had deployments to Palestine and the Democratic Republic of the Congo as an embedded reporter with UN peacekeeping forces. Illia won the Alfred Friendly Press Partners fellowship and was selected to work as USA Today’s guest reporter at the U.S. Department of Defense.
Tonight’s moderator is Kysia Hekster, former NOS-correspondent in Moskou.
This evening is a collaboration between Raam op Rusland and Rode Hoed.
NEDERLANDSE TEKST
Oekraïnes strijd voor soevereiniteit en Europa
Op 25 oktober organiseert Raam op Rusland, in samenwerking met De Rode Hoed, de zesde jaarlijkse Oktoberlezing. De wereld volgt de Russische oorlog in Oekraïne met angst en wantrouwen. Illia Ponomarenko, militair verslaggever van de Kyiv Independent, kent het strijdtoneel van binnenuit. Hij zal spreken over de verrassende vasthoudendheid, flexibiliteit en moed van het Oekraïense leger dat succesvol opbokst tegen de grote Russische overmacht. Na de lezing is er een nagesprek met het publiek.
Op 24 februari schokte Poetin het Westen en zijn eigen land door buurland Oekraïne binnen te vallen. Poetin wil Ruslands territorium herstellen. Kyiv, de bakermat van de Slavische volkeren, werd bijna een persoonlijke obsessie voor hem. Oekraïne is onafhankelijk sinds de Russische president Boris Jeltsin in 1991 de Sovjet-Unie ophief. Toen het land in 2014 met Euromajdan zich naar het Westen keerde, was dit onacceptabel voor veel imperiale Russen.
Maar de Blitzkrieg, bedoeld om Kyiv snel te veroveren en een verandering van het regime af te dwingen, mislukte. President Zelenski weigerde te vluchten en vanaf de eerste dag vochten de Oekraïners fel tegen het ongemotiveerde Russische leger.
Het Westen antwoordde, onder leiding van de VS, direct met omvangrijke wapenleveranties en verwoestende sancties. In Europa waren de Baltische landen en Polen de trouwste bondgenoten van Oekraïne en zij namen miljoenen Oekraïense vluchtelingen op. Zweden en Finland sloten zich bliksemsnel aan bij de NAVO. Rusland reageerde met een energieoorlog en stopte met gas- en olieleveranties. ‘De winter komt eraan’, kondigde Gazprom aan in een dreigende advertentie.
Intussen bombardeerden de Russen steden, vermoordden zeburgers en martelden zekrijgsgevangenen. De Oekraïense economie werd verwoest, graanvelden werden verbrand, zeehavens werden vol gelegd met mijnen en tienduizenden Oekraïense burgers en soldaten kwamen om. Ook het hoge dodental aan Russische zijde was schokkend.
De flexibiliteit en vindingrijkheid van de Oekraïners vormden een groot contrast met de botte en primitieve oorlogsvoering van het gevreesde Russische leger. Na zes maanden lanceerden de Oekraïners zelfs een succesvol tegenoffensief om het Zuid-Oosten van het land te heroveren, van Charkiv tot Cherson.
Wat is er aan de hand in het hart van Europa? Welke lessen kunnen worden getrokken uit deze botsing der beschavingen?
Moderator van de avond is Kysia Hekster, voormalig NOS-correspondent in Moskou. Voertaal van deze avond is Engels.
Deze avond is een samenwerking tussen Raam op Rusland en de Rode Hoed.
In de media
Archief
Home
Actueel
English
Uncategorised
Onderzoek
Civil Society & Corona
Onderzoek
Ook Rusland is in 2020-2021 getroffen door de corona-pandemie. De primaire verantwoordelijkheid voor de bestrijding van deze diepe crisis ligt bij de regering en de lokale overheden. Maar ook gewone burgers hebben, al dan niet in samenspraak met de autoriteiten, initiatieven genomen. Hebben deze initiatieven geleid tot nieuwe vormen van civil society die Rusland tot voor kort niet kende en zullen die beklijven? In een speciaal project, in samenwerking met het gerenommeerde research-instituut Levada Center in Moskou, onderzoekt Raam op Rusland de wisselwerking tussen het virus en de burgermaatschappij.
Scripties
Wetenschappelijk onderzoek
Wat hebben jonge wetenschappers te melden? Wat hebben studenten aan Nederlandse universiteiten onderzocht en ontdekt? Hun wetenschappelijk onderzoek moet niet achter slot en grendel blijven. Een goede scriptie over een interessant onderwerp verdient juist publiek. RaamopRusland biedt daarom een podium om die scripties toegankelijk te maken voor een grotere groep belangstellenden. De thematiek hoeft niet hyper actueel, maar dient wel relevant te zijn. RaamopRusland publiceert alleen een samenvatting. De studenten zelf blijven verantwoordelijk voor inhoud en vorm van hun werk.
Docenten en/of studenten zelf kunnen een scripties aandragen. Stuur een samenvatting van maximaal 3000 woorden en een link naar het originele bestand naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. RaamopRusland maakt op basis van de aanbeveling en de relevatie van het thema een selectie. De studenten zelf blijven verantwoordelijk voor inhoud en vorm van hun werk.