De uitgestelde militaire parade ter ere van de overwinning op nazi-Duitsland zal al op 24 juni in Moskou en andere steden worden gehouden. Dit kondigde president Vladimir Poetin op 26 mei aan, een dag waarop tevens een record aantal coronadoden werd geregistreerd. De Mars van het onsterfelijke regiment, een massale volksparade ter ere van gesneuvelde familieleden, zal waarschijnlijk eind juli plaatsvinden. Critici vinden de plannen onverantwoord.
President Poetin temidden van oorlogsveteranen tijdens de overwinningsparade in 2019. Foto Kremlin
Door het coronavirus kon de militaire parade 75 jaar na de overwinning op 9 mei niet doorgaan terwijl er dit jaar voor het jubileum belangrijke wereldleiders werden verwacht. Poetin gelaste de parade in april af nadat oorlogsveteranen hadden gewezen op de gezondheidsrisico’s. De repetities voor de 9 mei parade zijn echter wel doorgegaan en volgens het journalistieke platform Project zijn tijdens de oefeningen meer dan 300 militairen met corona besmet geraakt, onder wie ook minderjarige kadetten. In totaal zouden meer dan 2000 Russische militairen zijn besmet in het leger en op militaire academies. Met in totaal 362.000 COVID-19 besmettingen is Rusland het derde zwaarst getroffen land ter wereld. Er zijn tot nu toe bijna 4000 doden geteld.
Op de dag van de overwinning trekt ieder jaar een parade van tanks en militairen door de straten van Moskou onder luid gejuich van duizenden burgers. Op deze feestdag gaan Russen massaal de straat op om het einde van WOII en de overwinning op nazi-Duitsland met muziek en dans te vieren. Hoe de parade op 24 juni precies zal worden gehouden is nog onduidelijk maar Poetin verzekerde alle mogelijke veiligheidsmaatregelen in te zullen zetten.
Volgens de president is in Rusland de coronapiek voorbij en in sommige regio's zijn de lockdownregels al versoepeld. Ook in Moskou krijgen burgers vanaf 1 juni weer meer bewegingsvrijheid. Omdat in Moskou het aantal besmettingen onder controle lijkt, vond Poetin het tijd om defensieminister Sergej Sjojgoe groen licht te geven om, omgeven door strenge veiligheidsmaatrgelen, voorbereidingen te treffen voor een militaire parade op 24 juni. Op deze datum vond ook in het overwinningsjaar 1945 de militaire parade in Moskou plaats.
Poetin stelde zijn burgers, die met name in Moskou wekenlang in een strenge lockdown hebben gezeten, nog meer in het vooruitzicht. De Mars voor het onsterfelijke regiment waarbij burgers met portretten van in de WOII omgekomen familieleden door de straten lopen, mag op 26 juli worden gehouden. Dit is de Dag van de Russische marine, waarop ook de vlootparade mag doorgaan. Mocht het aantal coronabesmettingen onverhoopt toch hoog blijven dan zal de Mars voor het onsterfelijke regiment met een maand worden uitgesteld, voegde Poetin er aan toe.
De militaire parade op het Rode Plein in 2019. Foto Kremlin
Het houden van een militaire parade in het zwaar getroffen Moskou roept echter vragen op bij critici. Zo vroeg oppositielid Ljoebov Sobol van Navalny's anti-corruptiefonds zich af hoe er een parade kan plaatsvinden terwijl burgers momenteel nog dagelijks boetes krijgen voor het overtreden van de quarantaineregels. Burgers wordt voorlopig geadviseerd om zoveel mogelijk binnen te blijven terwijl militairen zullen moeten oefenen voor de parade met het risico om zelf besmet te raken en familielieden aan te steken, schrijft een columnist in de kritische krant Novaja Gazeta. Volgens de columnist is de keuze om de overwinningsparade zo snel mogelijk te houden politiek gemotiveerd en nemen de autoriteiten de gezondheidsrisico's voor de burger daarom voor lief.
Stembusgang om Poetins regeertermijn te verlengen
Behalve de Dag van de Overwinning moest wegens corona ook een andere belangrijke gebeurtenis uitgesteld worden: de nationale kiesdag voor het aanpassen van de grondwet. Eén van de voorgestelde grondwetswijzigingen maakt het mogelijk om Poetin tot 2036 in het zadel te houden door in 2024 de teller van zijn presidentstermijnen weer op nul te zetten. Aangezien het pakket aan grondwetswijzigingen ook nieuwe sociale garanties belooft zoals jaarlijkse indexatie van de pensioenen, verwacht men dat veel Russen zullen instemmen met de grondwetswijzigingen.
Hoewel burgers in crisistijden zoals deze meestal achter hun leider gaan staan, is de populariteit van Poetin de afgelopen maanden sterk gedaald. In april peilde het onafhankelijke onderzoeksbureau Levada een historisch dieptepunt met 59% van de ondervraagden die Poetins beleid goedkeurden terwijl dat er in maart nog 63% waren. Met economisch zware tijden in het verschiet, zal de regering zo snel mogelijk goedkeuring voor de grondwetswijzigingen willen krijgen.
Nu speculeert men in Rusland over wanneer de kiesdag zal worden gehouden. Zakenkrant Vedomosti berichtte dat er mogelijk begin juli zal worden gestemd. Hoewel het aantal besmettingen in de hoofdstad afneemt, is er in sommige regio’s waar de gezondheidszorg aanzienlijk minder is, juist een stijging te zien. Of er deels online, deels fysiek of per post gestemd zal worden om het gevaar op nog meer coronabesmettingen te voorkomen, is nog onduidelijk.
Bronnen: Radio Svoboda, Vedomosti, Interfax, Meduza