Krijger-sjamaan die president Poetin wil verdrijven opgepakt

Zelfverklaard ‘krijger-sjamaan’ Aleksandr Gabysjev is in maart 2019 begonnen aan zijn voettocht van Jakoetsk naar Moskou, in totaal zo’n 8000 kilometer. In Moskou wil Gabysjev president Vladimir Poetin verdrijven uit het Kremlin, omdat Poetin volgens Gabysjev een ‘creatie van duistere krachten’ zou zijn. Nu Gabysjev op verdenking van extremisme is opgepakt, is het nog maar de vraag of de Jakoetische ‘krijger-sjamaan’ zijn missie kan volbrengen.

De Jakoetiër liep de eerste 2000 kilometer van zijn voettocht alleen, maar met het passeren van de stad Tsjita sloot een kleine maar trouwe schare volgelingen zich bij hem aan. Gabysjev sprak in juli in Tsjita ongeveer 700 mensen toe over zijn missie van een 'Rusland zonder Poetin'. Vanaf zijn toespraak in Tsjita sloten zo’n 15 à 20 volgelingen zich bij Gabysjev aan. De groep sloeg iedere dag een tentenkamp op, na steeds ongeveer 20 kilometer gelopen te hebben.

De volgende grote stad waar Gabysjev en zijn volgelingen langstrokken was de Boerjatische hoofdstad Oelan-Oede, waar op dat moment gedemonstreerd werd tegen vermeende fraude bij de burgemeestersverkiezingen op 8 september. Tijdens zijn stop in Oelan-Oede hield Gabysjev een vergelijkbare toespraak als in Tsjita, waarin hij hamerde op de noodzaak van zelfbestuur van het volk. Hij herhaalde wederom zijn anti-Poetin houding: ‘Onthoud, Poetin is voor jullie geen decreet!’

Steeds meer aandacht

Sinds het optreden in Tsjita heeft de voettocht van Gabysjev steeds meer aandacht van nationale en internationale (sociale) media getrokken. BBC Russia liep een stuk van de route mee met Gabysjev en maakte een korte documentaire (in het Russisch) over de sjamaan. Ook oppositieleider Aleksej Navalny sprak in zijn vlog over de sjamaan: ‘Dertig mensen hebben zich bij hem aangesloten en Poetin is nu al bang!’ Regionaal nieuwsplatform Znak merkte op 16 september op dat velen in eerste instantie wat lacherig deden over het nieuws dat een sjamaan uit het verre oosten Poetin zou willen verdrijven uit het Kremlin, maar benadrukte dat Gabysjev na alle gebeurtenissen van de afgelopen maanden misschien toch serieus genomen moet worden. Gabysjev leek het hier wel mee eens te zijn, getuige zijn verklaring aan Znak dat hij een heel leger naar Moskou zou leiden: ‘ik zal een leger hebben, probeer me maar te stoppen!

De sjamaan trekt echter niet alleen positieve aandacht. Zo kwam er kritiek van andere sjamanen. De Opperste Sjamaan van Rusland heeft hem inmiddels als krankzinnige weggezet en Boeda-Sjirap Batoejev, vice-voorzitter van de Russische Raad van de Opperste Sjamaan, heeft verklaard dat Gabysjev slechts een zelfbenoemd sjamaan is: ‘Hij hoort op geen enkele manier bij ons. Hij heeft zichzelf benoemd tot sjamaan en is toen populair geworden. Een soort van showman.’ Daarnaast hebben leden van de Tengeri, een lokale religieuze organisatie die claimt sjamanen te vertegenwoordigen, begin september geprobeerd Gabysjev te stoppen. Dit alles leek Gabysjev niet te deren: hij zette zijn voettocht onverstoord door.

Dwarsbomende autoriteiten

Met het toenemen van de media-aandacht voor Gabysjev, begonnen ook de autoriteiten zijn missie op te merken en te dwarsbomen. Dat bleek nadat Igor Konosjanov, supporter van Gabysjev uit Oelan-Oede, een vrachtwagen voor Gabysjev en zijn volgelingen had aangeschaft. Konosjanov had met crowdfunding de truck gefinancierd en hoopte zo de last van Gabysjev’s volgelingen te verlichten: de truck zou de resterende afstand van 5000 kilometer het tentenkamp vervoeren. Lokale autoriteiten weigerden het voertuig echter te registreren. Toen Konosjanov toch de weg op ging met de truck, werd deze in beslag genomen en Konosjanov gearresteerd. Een tweede supporter van Gabysjev werd, toen hij probeerde Konosjanov vrij te krijgen, eveneens gearresteerd. Deze aanhoudingen leken de aanleiding te zijn voor hernieuwde protesten in Oelan-Oede: lokale supporters van Gabysjev gingen op instigatie van vlogger Dmitri Bairov weer de straat op, waarbij opnieuw vele arrestaties verricht werden.

De autoriteiten hebben niet lang daarna ook Gabysjev zelf, die er inmiddels al 3000 kilometer op had zitten, gearresteerd op de grens tussen de republiek Boerjatië en de regio Irkoetsk (nabij het Baikalmeer). Gabysjev is hierop afgevoerd naar zijn thuisstad Jakoetsk, waar hij is onderzocht in een psychiatrisch ziekenhuis. Hoewel de lokale autoriteiten Gabysjev voorwaardelijk hebben vrijgelaten uit de instelling, hebben zij inmiddels een strafzaak geopend tegen de ‘krijger-sjamaan’. Hij zou verdacht zijn van extremisme. Een groot deel van zijn volgers, die in Gabysjev’s absentie de voettocht voort hadden gezet, hebben een week later na ‘dreigementen van de FSB’ besloten hun tocht eveneens te staken.

Nationale en internationale verontwaardiging

De aanhouding van de Jakoetiër lijkt de zaak alleen maar groter te maken. Zo eiste Amnesty International de vrijlating van Gabysjev en hebben inmiddels meer dan 1000 inwoners van Irkoetsk, de eerstvolgende grote stad op de route van Gabysjev, hun handtekening gezet onder een petitie die het vervolgen van Gabysjev ‘ongrondwettelijk’ noemt. Dmitri Peskov, woordvoerder van het Kremlin, liet weten dat het Kremlin niets te maken heeft met de vervolging van de sjamaan.

Bronnen: BBC Russia, Meduza, The Moscow Times, Reuters, Svoboda.org, Youtube, Znak

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.