Na de focus op de corrupte erfenis van het Janoekovitsj-regime en de Russische interventie moet het Westen zijn aandacht nu richten op de interne fragmentatie van de 'hybride staat' Oekraïne, betogen Balázs Jarábik en Mikhail Minakov in een artikel voor de Carnegie Endowment for International Peace.
'De ineenstorting van de centrale overheid na Majdan heeft nieuwe financieel-politieke groepen doen ontstaan', die proberen te profiteren van de zwakheid van de staat en de kracht van de civil society. Het land moet zich dringend gaan wijden aan systematische hervorming van het rechtssysteem in plaats van alle energie te steken in het vervolgen van corrupte individuen. Oekraïne heeft geen toekomst als de scheiding der machten niet wordt doorgevoerd.
Het heeft er alle schijn van, schrijven Jarábik en Minakov, dat Porosjenko 'in plaats van een strategie uit te werken die afrekent met de systeemoppositie tegen hervormingen liever optreedt als scheidsrechter in de concurrentie tussen de nieuwe financieel-politieke groepen', die de plaats van de oude oligarchenelite aan het overnemen zijn. Het ligt voor de hand dat deze groepen zullen proberen te profiteren van de golf aan privatiseringen van de verouderde staatsbedrijven. Anders dan de oude oligarchenclans is de nieuwe economische elite niet regionaal, maar nationaal en op het Westen georiënteerd.
Volgens analist Thomas de Waal is de corruptie in Oekraïne wel 'aangeslagen door de Euromajdan-protesten, maar heeft overleefd en zich in zekere zin verschanst'. De Europese Unie moet zich bij de beoordeling van het succes van de hervormingen dan ook niet blindstaren op 'technische benchmarks', maar het grote politieke beeld voor ogen houden. Er is enige vooruitgang geboekt met de nieuwe verkeerspolitie, openbare aanbesteding van staatsprojecten en management-hervormingen bij grote bedrijven, maar een te snelle privatisering kan 'leiden tot een herhaling van de jaren 90, toen staatsbedrijven te goedkoop werden uitverkocht aan politiek machtige zakenlui'.
De successen in Oekraïne zijn ook volgens De Waal nog mager: er zijn speciale anticorruptiebureaus ingesteld, maar hun effectiviteit is nog niet te beoordelen; het blijkt zeer ingewikkeld naar het buitenland gesluisd gestolen kapitaal terug te vorderen; hervormingswetten worden in het parlement vaak op het laatste moment afgezwakt en de Rada is nog steeds een schuilplaats voor miljardairs. Ook de Waal hamert op de dringende noodzaak van juridische hervorming vanuit de top.
http://carnegieendowment.org/2016/04/22/ukraine-s-hybrid-state/ixgi
http://carnegieeurope.eu/2016/04/18/fighting-culture-of-corruption-in-ukraine/ix9h